از طایفه سه برگچه ای ها گونه های دارویی زیر را بررسی میکنیم.
شنبلیله.Trigonella foenum – graecum L
گیاهانی یک ساله و علفی، برگ ها سه برگچه ای، برگچه ها دندانه دار، گوشوارکهای برگ دراز و مثلثی است. کاسه گل شامل 5 تقسیم، جام گل زیگومرف در انتها مدور، بال (ناخنک گل) آزاد، میله پرچم ها در انتها پهن نیست میوه نیام دراز و کشیده است. گونه هایی از این جنس به صورت خودرو در مزارع رویش دارد.
اندام مورد استفاده دانه و برگ است خواص دارویی این گیاه پایین آورنده کلسترول خون و قند خون مقوی و خلط آور است مهمترین مواد مؤثره دارویی آن تری گونلين، کولین، موسیلاژ ویتامین و املاح معدنی است. شش گرم به صورت دم کرده استفاده شود.
اطبای قدیم به عنوان نرم کننده تسکین سرفه و برونشیت صاف کننده صدا تقویت کننده قوای جنسی و روحی درمان مرض قند و در استعمال خارجی برای جلوگیری از ریزش موی سر و شستشوی محل سوختگی مورد استفاده قرار میگرفته است.
یونجه .Medicago sativa L
گیاهی است با برگ ها سه برگچه ای، با گوشوارک پیوسته به دم برگ و برگچه ها دندانه دار هستند. کاسه 5 قطعهای، جام گل نامتقارن 5 قطعه ای و پرچم ها 10 است. مادگی یک برگ های، و میوه نیام و به صورت گرد است. این گیاه در رویشگاه های خشک و مرطوب رویش دارد.
قسمت مورد استفاده گیاه کامل است مهمترین مولکول های مؤثره دارویی این گیاه ساپونین، میریستون، فلاون ها و الیل ایزوتیوسیانات ، کاروتن، اسید مدیکاژنیک است این گیاه امروزه خواص ضد سرطانی آن نشان داده شده است.
یونجه خشک شده را به مقدار ده گرم به صورت دم کرده برگ تازه آن را به صورت سالات و سبزی خوردنی میتوان استفاده نمود. اطبای قدیم به عنوان مقوی عمومی در درمان زخم های معده و ناراحتی های ادراری قاعده آور دفع سنگ کلیه و مثانه استفاده میکردند.
یونجه زرد Melilotus officinalis(L .) Desr = M . Bungeane Boiss
گیاهان علفی با برگ های سه برگچهای، و گوشوارک ها پیوسته به دمبرگاند. گل ها غالبا زرد رنگ، کاسه گل کوتاه منتهی به 5 دندانه، جام زیگومروف 5 عدد، ناو در انتها مدور، گل برگ ها در پایین ناپیوسته به لوله پرچم ها هستند. میله پرچم ها در انتها پهن نیست. نیام کوچک و مدور است اندام مورد استفاده این گیاه سرشاخه های گل دار و دانه آن است مهمترین مولکول مؤثره دارویی ملیلوتین، کومارین و فلاونوئید است خواص درمانی این گیاه ضد اسپاسم، مدر، پایین آورنده فشار خون و ضد التهاب است.
مصرف زیاد آن ایجاد خونریزی سردرد سرگیجه و تهوع را همراه دارد. سه گرم به صورت دم کرده استفاده شود.
اطبای قدیم سرشاخه های گل دار در درمان دمل و جوش، سردرد و میگرن نفخ و نیز به عنوان مقوی عمومی به کار میرفته است.
تیره گلسرخ Rosaceae
گیاهان این تیره نامتجانس بوده و یک تیره زنجیرهای را تشکیل میدهند در همه آنها برگها متناوب، گوشوارک دار، گلها منظم، هرمافردیت، پنتامر میباشد. تعداد پرچم ها زیاد است تعداد برچه ها و نوع میوه در گونه های مختلف و متفاوت است گیاهان این تیره را از نظر وضع نهنج، ساختمان مادگی نوع میوه به چند طایفه تقسیم میکنند.
طایفه گلسرخ ها Roseae
در این طایفه تخمدان کوزه مانند است. کاسبرگها و گلبرگها به دهانه آن چسبیدهاند. و در داخل آن برچه ها به حالت آزاد وجود دارند. از این گیاهان گونه نسترن را بررسی میکنیم. پارس ایمن دارو انواع داروهای گیاهی دام و طیور و مکمل های غذایی دام ها و آبزیان و… را جهت درمان و رفع مشکلات دام و طیور شما را تولید میکند.
نسترن وحشی Rosa corymbifera Borkh . = Rosa canina L
گیاه درختچه ای با برگ ها مرکب تک شنه با گوشوارک پیوسته به دم برگ هستند. و ساقه غالبا خاردار است. تخمدان ها آزاد و در داخل نهنج كوزهای وجود دارد. میوه متشکل از چندین فندقه، با خامههای بلند، در یک گل کوزهای شکل و گوشتی قرار گرفته است.
کاسه دارای 5 تقسیم یا بریدگی کامل، با لوله در گلو فشرده است. جام گل 5 گل برگ، خامه های جانبی آزاد یا به صورت ستونکهای به هم پیوستهاند. پرچم ها متعدد، بر چه ها کرکدار است.
اندام مورد استفاده میوه و گل برگ است مهمترین مواد موثره دارویی آن ، روغن فرار، اسیدهای آلی موسیلاژ و نمک های آلی خواص درمانی مدر، دفع کننده سنگ کلیه و مثانه و ضد اسکوربوت است.
مقدار مصرف ده گرم میوه خشک شده آن را صورت دم یا جوشانده ملایم پزشکان گذشته مدر، دفع سنگ کیسه صفرا و به عنوان ضد کرم توصیه میکردند.
برای مطالعه مقالات بیشتر درباره گیاهان دارویی کلیک کنید.
