در این راسته، به بررسی تیرهای شب خسب، پروانه آسا، گل سرخ، انگورک فرنگی و چنار می پردازیم
بقولات Leguminosae
- تیره گل ابریشم Mimnosaceae گل ها منظم پرچم ها زیاد و آزاد، دانه آلبومن دار است.
- تیره گل ارغوان Caesalpinaceae گل ها نامنظم، پرچم ها۱۰ عدد یا کمتر ولی آزاد.
- زیر تیره پروانه آساPapillionaceae گل منظم، پرچم ۱۰ عدد پیوسته ( مونادلف یا دیادلف) بوده و دانه بدون آلبومن است.
تیره ی گل ابریشم
از این زیر تیره گونه های دارویی زیر را بررسی می‌کنیم. پارس ایمن دارو انواع داروهای گیاهی دام و طیور و مکمل های غذایی دام ها و آبزیان و… را جهت درمان و رفع مشکلات دام و طیور شما را تولید می‌کند.
گیاه حساس.Mimosa pudica L
گیاهی است علفی، یک ساله و خاردار که خاستگاه گرمسیری دارد. برگ ها مرکب و با ۲ تقسیم شانه ای دیده می‌شوند. برگچه ها نسبت به جسم خارجی حساسند و حول رگبرگ میانی روی هم تا می‌خورند. گل ها منظم، ۴ پر، نر ماده، غالبا بسیار کوچک، کاسه به ۴ دندانه آزاد به هم پیوسته، گلبرگ ها همیشه دارای پرآذین پرهای است. مادگی یک برچه ای و میوه نیام است.
اندام مورد استفاده، ریشه و برگ است مهمترین مولکول مؤثره دارویی، تانن، املاح معدنی، آلكالوئيد، میموزین می‌باشد از خواص درمانی آن ضد نفخ ، مقوی قوه با ضدعفونی کننده خون و ضد درد را می‌توان نام برد. از این گیاه در تهیه لوازم بهداشتی استفاده می‌کنند.
پنج گرم به صورت دم کرده استفاده شود در مصارف طب قدیم جوشانده ریشه این گیاه در دفع سنگ کلیه تقویت نیروی جنسی و سرشاخه آن را جهت آسم استفاده می‌کردند.
صمغ عربی (آکاسیا) Acacia arabica( Lam ) Willd
دارای ساقه خاردار است. برگ ها مرکب، با سه بار تقسیمات شانه ای، برگچه ها نسبت به تماس حساسند.
گل ها پنتامر، نر ماده؛ کاسه دارای ۵ دندانه آزاد، جام گل ۵ دارای پرآذین پرهای است. نافه گل معمولا بر اثر چند بار مضاعف شدن میله‌ها چرخه‌های متعددی از پرچم ها به وجود می‌آید. مادگی یک برچه ای و میوه نیام است.
قسمت مورد استفاده، صمغ، دانه و پوست گیاه است مهمترین مواد مؤثره دارویی آن صمغ، آرابین، اسید مالیک است خواص درمانی گیاه قابض و از بین برنده التهاب مخاط روده است. سه گرم به صورت خیسانده استفاده شود. پزشکان گذشته از این گیاه به عنوان نرم کننده، درمان دمل و جوش، خونریزی، درد مفاصل و جوشانده پوست در درمان بواسیر استفاده می‌کرده‌اند.
تیره گل ارغوان
خرنوب .Ceratonia siliqua L
درختانی دو پایه با برگ های شانه ای، بدون خار است. گل هایی پلی گام کوچک و بدون گلبرک، کاسه استوانه‌ای، شامل قطعات دندانه‌ای شکل و ظریف است. پرچم‌ها۵ عدد، شامل میله بلند، بساک لرزان و دور از هم هستند روی دیسک زیرین متقابل با دندانه های کاسه قرار می‌گیرند. نیام پایه دار، گوشتی و آبدار، فشرده، دراز و حاشیه ضخیم است. اندام مورد استفاده میوه است که حاوی تانن، پکتین و موسیلاژ است خواص درمانی آن قابض و مسهل است.
عصاره میوه به مقدار نیم گرم با کمی آب میل شود. پزشکان گذشته در درمان یرقان تقویت معده و مسهل درمان زگیل کم اشتهایی پیچش و درد روده و اسهال استفاده می‌کرده‌اند.
تمر هندی.Tamarindus indicaL
گیاهی است درختچه ای است، با برگ های متقابل، چرمی شکل، پایا و چند ساله، گل ها بدون دم گل و به طور دسته‌ای طوری مجتمع می‌شوند. که گل های نر در طرفین و گل های ماده در وسط گل ها دارای ۵ کاسبرگ، ۵ گل برگ با دو قطعه تحلیل رفته، نافه فقط از ۳ پرچم با ور نیام در این گونه ناشکوفاست.
قسمت مورد استفاده میوه و برگ، دانه، گل، پوست است ترکیبات مؤثره موجود در میوه دارای اسید تارتاریک، اسید مالیک و اسید سیتریک؛ دانه روغن ثابت و برگ محتوی فلاونوئید است. خواص درمانی ملین، صفرا آور و هضم کننده غذا است.
مقدار پانزده گرم به صورت خیسانده پزشکان گذشته به عنوان مسهل و صفرا آور معتقد بودند که مصرف آن در تب‌ها از قی و تشنگی جلوگیری می‌نماید همچنین برگ و دانه آن را به عنوان قبض و پوست آن را به عنوان قابض و مقوی توصیه نموده‌اند علاوه بر این میوه آن را همراه مسهل های دیگر نیز به کار می‌برند.
سنا (فلوس) cassia obovata collad = c italic ( Mill ) F . W . Andrews
گیاهی است درختچه ای، با برگ های مرکب شانه ای، گلها زرد رنگ مجتمع در خوشه های کناری یا انتهایی، با 5 کاسبرگ آزاد، ۵ گل برگ و ۱۰ پرچم، نیام استوانه‌ای یا پهن و شکوفا است.
اندام مورد استفاده میوه و برگ است مهمترین مولکول مؤثره دارویی آنتروکینون، ویتامین های مختلف، مواد رنگی، استرول و موسیلاژ است. خواص درمانی آن مسهل قوی است.
برگ یک گرم به صورت دم کرده (همراه با زیره یا رازیانه) پزشکان گذشته برگ و میوه این گیاه را از قرن نهم و دهم میلادی شناخته و آن را به عنوان مسهل و ملین توصیه می‌نمودند مقدار مصرف آن به علت عوارض جانبی دارد. نباید در دوران حاملگی و شیردهی استفاده نمود.
تیره پروانه آسا
گیاهان این تیره از روی نوع برگ به سه طایفه تقسیم می‌کنند.
- طایفه پیچکداران
- طایفه سه برگچه ای ها
- طایفه برگ شانه ای ها
از این طایفه گونه دارویی زیر را بررسی می‌کنیم.
ماشک.Vicia sativa L
گیاه علفی، یک ساله، دارای برگ های مرکب که برخی از برگچه های آن‌ها به پیچک تبدیل شده است بقبه برگچه بدون تغییر می‌مانند. کاسه گل دارای ۵ دندانه و برابر است. جام گل زیگومورف و ۵ قطعه است. در جام گل بال ها چسبیده به ناو است. پرچم ها 10 عدد و به صورت مونادلف، یعنی پرچم ها از محل میله ها به هم چسبیده و به دو گروه تقسیم می‌شوند. مادگی یک برچه ای با تخمدانی که در آن ۲دانه وجود دارد. میوه نیام فشرده دارای ۲ دانه است و اندام مورد استفاده آن دانه است خواص درمانی مغذی، ضد التهاب و ضد تب است مهمترین مولکول مؤثره دارویی آن مواد آلبومینوئید مانند الگومین ویسین، کنویسین و کولین است.
پنجاه گرم روزی سه بار به صورت خیسانده یا پخته استفاده شود پزشکان گذشته در موارد تب همراه با بثورات جلدی مانند آبله و سرخک درد های حاد تورم دستگاه تنفس فوقانی سرفه و در استعمال خارجی برای رفع التهابات سطحی بدن مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
برای مطالعه مقالات بیشتر درباره گیاهان دارویی کلیک کنید.
