خانواده گیاهی به صورت درخت یا درختچه و به ندرت علفی بوده و دارای شیرابه شیری رنگ میباشند. برگ ها متناوب، ساده یا نوک دار با رگبرگ های شانه ای یا پنجه ای، دارای دو گوشوارک، برخی از گونه ها همیشه سبز یک پایه یا دو پایه، گل ها واقع در خوشه، سنبله یا کلاپرک و یا در داخل یک نهنج فرو رفته قرار دارند. گل ها تک جنسی با فرمول گل گل ماده، با برچه، و پوششی ۴ قطعه، گل نر دارای ۴ پرچم و پوشش ۴ قطعه تخمدان دارای یک خله، فوقانی یا تحتانی خامه معمولا دو عدد میوه معمولا شفت میباشد میوه اغلب به صورت مرکب و یا به صورت فندقدهائی در داخل یا بر روی یک نهنج قرار دارند. دانهها دارای آندوسپرم یا فاقد آن، تخمک آن معمولا خمیده است.
توت سفید(.Morus alba L)
میوه این گیاه به صورت سینکارپ وجود دارد. کاسبرگ ها و نهنج گل همراه مادگی آبدار میشوند و این میوه را به وجود میآورند.
اندام های مورد استفاده برگ، میوه و پوست است که دارای آدنین، پروتئین، املاح معدنی، پکتین میباشد قابض، پایین آورنده قند خون و رفع دندان درد از مهم ترین خواص دارویی این گیاه به حساب میآید مصارف دارویی این گیاه در طب سنتی به معدنی، پکتین میباشد قابض، پایین آورنده قند خون و رفع دندان درد از مهمترین خواص دارویی این گیاه به حساب میآید مصارف دارویی این گیاه در طب سنتی به عنوان مدر، ملین، چاق کننده، تقویت کننده قوه باه، ضد سرفه و آسم و در درمان استسقاء و روماتیسم مورد توصیه قرار میگرفت است پوست و برگ به مقدار چهار گرم به صورت دم کرده، میوه خشک به مقدار ده گرم استفاده شود.
توت سیاه (.Morus nigra L)
میوه، برگ، پوست اندام های مورد استفاده هستند که حاوی آدنین، آسپاراژین، کربنات کلسیم، پروتئین، تانن، مواد رنگی، پکتین و درمان؛ پایین آورنده قند خون، قابض و رفع دندان درد است. شیره شاه توت قبل از رسیدن کامل به صورت غرغره در رفع درد گلو و التهاب مخاط دهان و آفت مفید میباشد.
مصارف دارویی این گیاه در طب سنتی پوست ریشه ضد کرم و برگ پایین آورنده قند خون، ضد تب و ضد درد دندان میوه ملین و مسهل است ده گرم میوه خشک شده، سه گرم پوست و برگ روزانه به صورت دم کرده استفاده میشود.
انجیر (Ficus carica L . subsp . carica)
میوه این گیاه به صورت سیکون است گل به صورت هرمافرودیت است. و در نهنج آبدار آن گل نر و ماده کنار هم قرار میگیرند. نهنج گود به هم متصل شده و میوه گیاه را تشکیل میدهند. میوه حاوی قند(گلوکز) ویتامین، D ، C ، B ، A ، املاح مختلف و یک آلكالوئيد و آنزیم های مختلف و ترکیبات برگ آن دارای فیکوزین و برکاپتن برگ پخته آن ملین است. شیرابه موجود در گیاه حاوی آلبومین، املاح معدنی، گم، پکتین است ملین، نرم کننده سینه و ضد زگیل مهمترین خواص درمانی این گیاه است. مصارف دارویی این گیاه در طب سنتی میوه ملين و مسهل ملایم، رفع تحریکات گلو و جلوگیری از ورم لثه و ورم مخاط دهان و شیرابه آن ضد زگیل و میخچه و از برگ این گیاه در درمان ضد کننده سینه و ضد زگیل مهمترین خواص درمانی این گیاه است. مصارف دارویی این گیاه در طب سنتی میوه ملين و مسهل ملایم، رفع تحریکات گلو و جلوگیری از ورم لثه و ورم مخاط دهان و شیرابه آن ضد زگیل و میخچه و از برگ این گیاه در درمان ضد هموروئید و ضدتومور است.
خانواده گزنه (Urticaceae)
این خانواده گیاهانی اکثر علفی، برخی از آنها دارای کرک های گزنده، گل آذین گرزن که بر روی ساقه های کوتاه محوری قرار دارد، فرمول گل، گل های نر با پرچمهای ۴ تا۵ تایی که به وسیله پوشش ۴تا۵ قطعه در بر گرفته شده است و فرمول گل ماده، یک برچهای که پوشش ۴ تا ۵ قطعه آن را در برمیگیرد.
خانواده تخمدان یک خانهای، خامه یک عدد، میوه فندقه یا شفت گوشت دار و دانه اکثرا دارای آندوسپرم میباشد.
گزنه (.Urtica dioica L . Var . dioica : U urens L )
در این گونه گل نر و گل ماده جدا از هم دیده میشوند. برگ، ریزوم و دانه اندامهای مورد استفاده هستند که دارای اسیدهای مختلف، کاروتن، ویتامین A و C، تانن، سیلیکون، موسیلاژ، ليسيتين، هیستامین میباشند، مدر، بند آورنده خون و ضد دردهای روماتیسمی، نیروبخش، در استعمال خارجی جهت برخی از بیماریهای پوستی مورد استفاده قرار میگیرد.
مصارف دارویی این گیاه در طب سنتی در درمان پروستات، تقویت اعمال هضم، خونریزی، بیماری قند و اختلالات قاعدگی، بیماریهای پوستی و ریزش مو مورد استفاده قرار میگرفته است مقدار مصرف روزانه سه گرم به صورت دم کرده استفاده میشود.
کوش موش طبی( .Parietaria officinalis L)
در این گونه گل ها به صورت هرمافرودیت است.تمام اندام های گیاه استفاده میشوند. تن، مواد تلخ، فلاونوئیدهای رنگی مهمترین ترکیبات مؤثره این گیاه هستند درمان، به صورت خوراکی بوده به صورت موضعی به عنوان التیام دهنده زخمها است.
مصارف دارویی این گیاه در طب سنتی به عنوان ضدالتهاب، درمان زخم ها، احتباس ادرار و دردهای مفصلی مورد استفاده قرار میگرفته است چهار گرم روزی سه بار به صورت دم کرده استفاده میشود.
