افسردگی، مشکلات و مسائل دنیای امروزی باعث شده که روز به روز افسردگی در میان افراد بیشتر شود . متاسفانه این پدیده به صورت خفیف ، متوسط و یا شدید نه تنها در افراد مسن و میان سال بلکه در بسیاری از جوانان نیز دیده میشود.
چندین سال طول می کشد، مصرف کنندگان این داروها همیشه از عوارض جانبی آن ناراضی و نگران هستند. اگر به افسردگی دچار هستید ولی قصد استفاده از این داروها را ندارید، انتخابهای دیگری هم پیش روی شما هستند.
برخی افراد به گیاهان دارویی و درمانهای طبیعی پناه میبرند تا از علائم این بیماری خلاص شوند. خیلی از این درمانها قرنهاست بهعنوان درمان ثانویه یا درمان خانگی استفاده میشوند. خیلی از گیاهان دارویی بهعنوان بهبوددهندههای خُلق شناخته شدهاند. افرادی که دائما احساس ناراحتی و ناامیدی میکنند میتوانند از این دارو استفاده کنند.
تحقیقاتی برای اثبات تأثیرات گیاهان دارویی در درمان افسردگی انجام شدهاند به طور کلیافسردگی و مشکلات روحی – روانی می تواند از طریق اختلالات هورمونی باعث یائسگی زودرس ، مشکلات قاعدگی، چاقی، لاغری، مشکلات پوست، ریزش مو و… شود. بیشتر این افراد ، انزوا طلبی، افکار نادرست ، خستگی و بی حالی ، ترس و دلهره، نا امیدی در زندگی و… را در خود احساس میکنند.
دلایل ایجاد افسردگی
دلایل ایجاد افسردگی را میتوان به دو دسته عوامل بیرونی و درونی تقسیم کرد:
عوامل بیرونی
شامل استرسهای محیط کار و زندگی، مشغله ذهنی زیاد و در کل قرار گرفتن در شرایط ناخوشایند است. همچنین بیتحرکی هم میتواند بهصورت عامل مستعد کننده قلمداد شود.
عوامل درونی
شامل عواملی هستند که سبب افزایش میزان سودا در بدن میشوند. ترشیجات بهویژه سرکه، غذاهای مانده و بیشازحد سرخشده، ازدیاد مصرف گوشت گاو، غذاهای پر ادویه و تند، فستفود، مصرف زیاد عدس، بادمجان و قارچ برخی از مواد غذایی مولد سودا هستند و از دیدگاه طب سنتی مضر محسوب میشوند.
همچنین اختلالات کبدی و گوارشی میتواند با وجود رژیم غذایی متعادل منجر به افزایش تولید سودا در بدن شود، به همین دلیل ارزیابی بیماران افسرده بهمنظور یافتن علت دقیق بیماری و درمان کامل، ضروری است.
داروهای گیاهی
مخمر سَنت جان
گیاه مخمر سنت جان در اروپا، غرب آسیا و شمال آفریقا یافت میشود. متاسفانه FDA هنوز این دارو را برای درمان افسردگی تأیید نکرده است.استفاده از مخمر سنت جان باعث افزایش سرتونین در بدن میشود. سرتونین مادهای است که در مغز ترشح میشود. این ماده باعث خوشحالی شما میشود. افراد مبتلا به افسردگی سرتونین کمی دارند. چندین داروی ضدافسردگی هم هستند که همین عملکرد را دارند.
طبق یافتههای مؤسسه ملی سلامت (NIH) مخمر سنت جان به انواع خفیف افسردگی کمک میکند.ولی تأثیرات آن هنوز بهصورت قطعی تأیید نشدهاند. در سال 2008، محققان ۲۸ آزمایش را روی تأثیر مخمر سنت جان بررسی کردند. آنها مخمر سنت جان را با داروهای شیمیایی مؤثر در درمان افسردگی خفیف مقایسه کردند و به این نتیجه رسیدند مخمر سنت جان همان تأثیر را با عوارض جانبی کمتر دارد.
از طرف دیگر، مرکز ملی داروهای تکمیلی و جایگزین در NIH دو تحقیق جداگانه انجام داد که این گیاه هیچ تأثیری روی درمان افسردگی نداشت.
باید توجه داشته باشید که مخمر سنت جان با خیلی از داروها سازگاری ندارد. مخصوصا داروهایی که خون را رقیق میکنند، ضدبارداری هستند یا برای شیمیدرمانی استفاده میشوند. بنابراین قبل از استفاده از این دارو حتما با پزشک خود مشورت کنید.
در حال حاضر یکی از بهترین داروی ضد افسردگی گیاهی که دارای خاصیت دارویی و خواص ارزنده دیگری نیز میباشد، دارویی است که از عصاره گیاهی با نام علمیHYPERiCUM PERFURMATUM ، که در جهان با نام علمی St.JOH NS WORT مشهور است ، تهیه میشود . این گیاه در ایران با نام های علف چای ، گل راعی ، علف هزارچشم و هوفاریقون شناخته می شود.
قدمت مصرف این گیاه ، بیش از دو هزار سال است و نزد بیشتر اقوام و ملل جهان به عنوان بهترین داروی بیماری های عصبی مورد استفاده بوده تا اینکه در حدود یک قرن پیش ، برای اولین بار در آلمان از آن فراورده صنعتی تهیه شده و سپس در حدود سه دهه قبل در بیشتر کشورهای اروپایی و آمریکا محصولات زیادی از آن به بازار آمد.
در حال حاضر بیش از 50 کارخانه داروسازی جهان از گیاه علف چای ، داروهای مختلف ضد افسردگی تهیه می کنند ؛ در ایران نیز برای اولین بار در سال 1378 از عصاره این گیاه دارویی به شکل قطره و با نام «هایپیران »HYPIRAN، منطبق با استاندارد جهانی و با کیفیتی برابر با انواع خارجی تهیه و به عنوان داروی رسمی ایران شناخته شد.
با توجه به اینکه به طور اساسی و به علت شرایط آب وهوایی ، گیاهان دارویی ایران دارای مرغوبیت خاصی می باشند ، لذا علف چای ایران دارای بهترین کیفیت بوده و داروی ساخته شده از آن ( هایپیران ) نیزاز کیفیت و استاندارد بالایی برخوردار است .
این دارو در افسردگی ، انواع مشکلات عصبی ، میگرن ، پر خوابی ، مشکلات و دردهای دوران قاعدگی ، ترس و دلهره ، افسردگی دوران کهولت ، شب ادراری کودکان و وزوز گوش استفاده می شود . هایپیران دارای عوارض جانبی نبوده و فقط در موارد محدودی که ممکن است تداخلاتی با داروهای دیگر ایجاد کند در راهنمای دارو ذکر شده است . این دارو قابل مصرف درسنین مختلف می باشد ( از کودکان ، جهت شب ادراری تا افسردگی سنین کهولت )
نکاتی که در مورد اثرات ایده آل این دارو و اکثر داروهای گیاهی باید در نظر داشت این است که حداقل 2 تا 3 هفته پس از مصرف نباید انتظار اثر داشت چون داروهای گیاهی دیر اثر بوده و اثر آنها به طور اصولی پس از یک ماه ظاهر می شود و به تدریج به حداکثر میرسد، به علاوه مقادیر مصرف نوشته شده در راهنمای داروی گیاهی، باید به دقت رعایت شود و همچنین داروهای گیاهی را باید به طور منظم و مرتب مصرف کرد.
زعفران
زعفران ادویهای است که از بخش خشک گیاه کروکوس بهدست میآید. این گل از خانوادهی آیریس است. تحقیقی منتشرشده در مجلهی درمانهای جایگزین به همین مسئله میپردازد. طبق این تحقیق استفاده از کُلاله زعفران (در انتهای برچه، بخش میلهمانند گل) تأثیر مثبتی در درمان افسردگی خفیف تا متوسط دارد.
جنسینگ
ریشه یک گیاه آسیایی یا امریکایی است. پزشکان طب چینی هزاران سال از جنسینگ استفاده کردند تا وضوح ذهنی و انرژی افراد را تقویت کنند و اثرات استرس را کاهش دهند. برخی از افراد خواص جنسینگ را برای درمان افسردگی هم به کار میبرند.
بابونه
یک گیاه طبیعی است که در درمان افسردگی میتوانیم از آن استفاده کنیم. بابونه با ایجاد آرامش اثرات مفیدی روی افرادی که افسرده هستند داشته است.
روغن اسطوخودوس
عصاره یک گیاه محبوب است که برای آرامش و کاهش اضطراب و اختلالات خلقی موثر است. اسطوخودوس در مطالعات نتایج متفاوتی دارد و در بسیاری از موارد به عنوان داروی موثر درمانی برای افسردگی مطرح است. مثلا مطالعات سال ۲۰۱۳ نشان داده است که میتواند در کاهش اضطراب و بهبود خواب موثر باشد.