بابونه زرد .Anthemis tinctoria L
برگ ها معمولا بریده برید، همگی متناوب، برگه ها کم و بیش غشایی، کلاپرک معمولا بزرگ، گریبان به عرض 6 تا 20 میلی متر در رأس شاخهها منفرد، کم و بیش با دم گل آذین بلند، کلاپرکها به صورت تنگ قرار گرفته. کاهک نهنج نوکدار، رگههای میانی ممتد است. این گیاه صخرهزی است.
در استخراج ماده مؤثره از سرشاخه های گل دار استفاده میشود. مهم ترین مواد مؤثره دارویی گزانتین، الفا بيسبول وکاروتن است. در درمان این گیاه خاصیت ضد اسپاسم و قاعده آور دارد. در این صورت باید حداکثر روزانه تا دو گرم گیاه را استفاده کرد. در مصرف خارجی از این گیاه جهت حمام های زیبایی استفاده میشود. در این صورت میزان مصرف صد گرم است. پارس ایمن دارو انواع داروهای گیاهی دام و طیور و مکمل های غذایی دام ها و آبزیان و… را جهت درمان و رفع مشکلات دام و طیور شما را تولید میکند.
در مصارف پزشکی سنتی از این گیاه به عنوان مقوی، هضم کننده، تقویت کننده معده ، مدر، ضد کرم، خارج کننده سنگ کلیه، قاعده آور، تب بر، ضدعفونی کننده، ضد سرگیجه و هیستری، آرام بخش، ضد خونریزی و بواسیر در استعمال خارجی رفع دردهای روماتیسمی و خستگی لطیف کننده پوست استفاده میشود.
گل آفتاب گردان .Helianthus annus L
گیاه یک ساله، علفی که طول آن میتواند به 150 سانتی متر برسد. برگکهای سطح گریبان گل ماده ضخیم میشوند. نهنج مسطح که بر روی آن گلچههای فراوانی وجود دارند. جام گل5 قطعهای که طویل میشود.
گل و روغن دانه گیاه ساختارهایی هستند که در استخراج ماده موثره استفاده میشوند، مهم ترین مواد موثره دارویی موجود در گل های آن فیتوسترول، بتائین، کولین و در دانه آن آلبومین وجود دارد.
اگرچه روغن این گیاه که از دانه به دست میآورند مصرف خوراکی دارد. ولی پزشکان سنتی حداکثر هفت گرم از گل این گیاه به صورت دم کرده در درمان آرتریواسکاروز و پائین آورنده کلسترول، خلط آور، ضد التهاب استفاده میکردند. همچنین دانه های این گیاه را به عنوان مدر، خلط آور، درمان پروستات و پایین آورنده قند خون توصیه نمودهاند.
پاخرى .Tussilago farfara L
گیاهی علفی و ریزوم دار، برگهای قاعدهای پنجهای، وسیع، گل ها در این گیاهان، قبل از پیدایش برگهای بن رست به وجود میآیند، دارای اشکال تخم مرغی و بزرگ هستند. شاخه ها بدون برگ، منتهی به گل آذینی از کپهها و پوشیده از برگهای پولک مانند، کپه ها دارای گلهای نهم جنس و گریباتی استکانی شکلاند. گریبان دارای 1 یا 2 ردیف برگکاند، هم قد، نهنج مسطح و بدون زواید است. گلها زرد طلایی و گل های ماده متعدد، گل های نر واقع در میانه گپه وجود دارند.
در استخراج ماده مؤثره ریشه و گل استفاده میشود و مهم ترین مواد مؤثره دارویی این گیاه توسيلاژین، توسيلاگون، فلاونوئید، آلكالوئيد است و خواص درمانی آن برای بیماریهای مختلف تنفسی به دلیل آرام کننده بودن استفاده میشود. مصرف روزانه گل این گیاه به صورت دم کرده حداکثر تا دو گرم است.
شیر تیغک رطوبت پسند .sonchus oleraceus L
گیاهی علفی، یک ساله، دارای ساقه های افراشته و نرم، گوشتی و پوشیده از برگ هستند. برگها دارای پهنک دندانه دار، گریبان دارای 4 ردیف برگک هم پوش است که هنگام رسیده شدن فندقه ها سخت میشود. فندقهها در سطح پشتی فشرده، واژه تخم مرغی، کرکههای جقه در چند ردیف هستند.
شیرابه این گیاه در استخراج ماده مؤثره استفاده میشود. مهمترین مواد مؤثره دارویی، ملیت، اینوزیت، کارنتین و خواص درمانی در رفع ناراحتیهای کبدی و شیرافزا است.
پزشکان سنتی علاوه بر شیره از برگ و ریشه این گیاه از قدیم الایام به صورت خام در سالاد و یا به حالت پخته مانند اسفناج استفاده میکردند و شیره تازه گیاه را جهت بیماران مبتلا به آسم و ناراحتیهای دستگاه تنفسی و معده توصیه مینمودند.
ریشه و برگ این گیاه به صورت پخته شده به میزان هفت گرم بطور روزانه استفاده میشود. این گیاه در مناطق مرطوب رویش مییابد. بنابر این شیره تازه گیاه را به میزان دو گرم در روز استفاده میکنند.
پیر گیاه .Senecio vulgaris L
گیاهی یک ساله، علفی، با برگها متناوب و طوقه وار در بن ساقه قرار گرفتهاند. کناره برگها چند بخشی و یا به اشکال مختلف بریده است. گل ها به صورت گل آذین دیهیمیاند. برگکهای گریبان که در یک یا دو ردیف قرار دارند. نهنج کپه مخروطی است. بدون زائده، دارای سطح صاف، مادگی دارای خامه ای دو شاخه هستند. پرچمها 4 یا 5 عدد، بساک دارای قاعده کرده است.
گیاه کامل در استخراج ماده مؤثره استفاده میشود. مهم ترین مواد موثره دارویی، آلكالوئيد، سنه سین، رزین، اینولین و خواص درمانی به دلیل سمی بودن زیاد استفاده نمیشود.
پزشکان سنتی از گیاه کامل به عنوان قاعده آور، بندآورنده خون، مسکن دردهای قاعدگی استفاده میکردند. مرهم حاصل از پختن گیاه کامل در آب یا شیر، در رفع جمع شدن شیر در پستان، بواسیر های دردناک، نقرس و کورک و توصیه میشده است. اگرچه گیاه سمی است و باید تحت نظر پزشک استفاده شود ولی مقدار و مصرف روزانه این گیاه به صورت دم کرده دو گرم است.
بوماداران .Achillea millefolium L . sub sp . millefolium
گیاه علفی، با برگهای متناوب، شانه مانند که طول آن تا 60 سانتی متر میرسد. کلاپرکها معمولا کوچک، گریبان به عرض 8 تا 10 میلی متر، کلاپرک تنگ و یا متراکم دیهیم مانند، کلاهک نهنج نوک کند، بریده و یا نوک تیز، زبانهها غالبا کوتاه، پهن تخم مرغی و کاکل وجود ندارد.
بخشهای مورد استفاده سرشاخه های گل دار گیاه است و مهم ترین مواد مؤثره دارویی، روغن فرار، فلاونوئید، کولین، مولکول آچیلین است. خواص درمانی این گیاه بادشکن، ضد کم خونی و درمان ناراحتی های معده است.
در مصارف پزشکی سنتی سرشاخه های گل دار، این گیاه به عنوان مقوی، نیرو دهنده، ضد تشنج، درمان بواسیر ، قاعده آور، التیام دهنده زخم، در رفع ناراحتی های گوارشی معده ، رفع نفخ و ترش کردن معده و تببر استفاده میشده است. اگر این گیاه همراه با بابونه استفاده شود در تقویت موی سر مفید است. مقدار و میزان مصرف روزانه سه گرم و به صورت خیسانده استفاده میشود.
علف طلایی .solidago virga- aurea L
گیاهان علفی، پایا و دارای ساقه هایی افراشته هستند که در بخش گل آذین غالبا انشعابات فراوان پیدا میکند. کپهها کوچک، دارای گلهایی ناهم جنس، شعاعی، بدصورت گرزنههایی انتهایی مجتمع میشوند. گریبان استکانی شکل، دارای 3تا4 ردیف برگکهای هم پوش غشایی، نهنج کوچک، برهنه، گل ها همگی زرد، گلهای شعاعی گسترده، فندقهها دوکی شکل یا در مقطع تقریبا مدور، دارای 10 رگه است.
سرشاخه های گل دار این گیاه در استخراج ماده مؤثره استفاده میشود و مهم ترین مواد مؤثره دارویی این گیاه اینولین، ساپونین، فلاونوئید، رزین و پلی گالیک اسید است. خواص درمانی این گیاه به عنوان مدر، ضدعفونی کننده، معرق، رفع سنگ کلیه است.
در طب سنتی سرشاخه های گل دار این گیاه به عنوان مدر، قبض، آرامبخش، ضد التهاب مخاط دستگاه گوارش و مجاری ادراری و مخاط دهان و در درمان خونریزی داخلی و برونشیت مزمن، سرفه و آسم و تقویت معده استفاده میکردند. مقدار مصرف این گیاه در هر روز چهار گرم و به صورت دم کردنی است.
برای مطالعه مقالات بیشتر درباره گیاهان دارویی کلیک کنید.