در این بخش به مطالعه راسته مورد و گونه های دارویی تیره‌های مورد، انار و حنا می‌پردازیم.
تیره مورد Murtaceae
اوکالیپتوس.Eucalyptus globules Labill
درختانی با برگ های متقابل و دم برگدار، چرمی و بدون گوشوارک و گل ها منظم شامل پرچم‌های متعدد افزایش یافته و تخمدان زیرین و چند خانه است.گل آذین به صورت خوشه گرزنه، دارای ۴ یا ۵ کاسبرگ بسیار تحلیل رفته گلبرگ ها ۴ با ۵ و به هم پیوسته به صورت جام یا پیاله‌ای کلاپوش مانندند، تخمدان ۳خانه‌ای آن به شکل کپسولی شکوفا در می‌آید، که در انتها باز می‌شود.
برگ قسمت مورد استفاده است مهمترین مولکول مؤثره دارویی روغن فرار، سیتول، آلدهید، آزولین و خواص درمانی، پایین آورنده قند خون، بادشکن، تب بر و بخور مناسب در بهبود سرماخوردگی است.
به مقدار ده گرم روزی به صورت دم کرده در استعمال خارجی عصاره آن ده در هزار آن به صورت بخور استفاده شود. در مصارف پزشکی گذشته از این گیاه در درمان سرماخوردگی زکام، دیابت، مالاریا، تب، بدبوئی دهان و به صورت خوراکی و یا موضعی مورد استفاده قرار می گیرد.
مورد.Myrtus communis L
گیاهی درختچه‌ای با شاخه‌های فراوان و برگ های متقابل و چرمی و پایا و معطر و تقریبا دارای دم برگ کوتاه‌اند. گل های محوری سفید رنگ، دارای کاسه ای ۵ دندانه‌ای و ۵ گل برگ و پرچم‌های متعدد و آزاد است. میوه سته مانند کوچک و به رنگ آبی مایل به سیاه است. ۲ تا ۳ خانه است. با دانه های فراوان و در رأس واجد تاجی متشکل از ۵ کاسبرگ پایا و محتوای دانه ها قلوه‌ای شکل است.
قسمت مورد استفاده میوه و روغن فرار است مهمترین مولکول مؤثره دارویی اسید سیتریک، اسید مالیک، روغن فرار است. خواص درمانی پایین آورنده قند خون، بادشکن و ضدعفونی کننده و تقویت دهنده موی سر است. پارس ایمن دارو انواع داروهای گیاهی دام و طیور و مکمل های غذایی دام ها و آبزیان و… را جهت درمان و رفع مشکلات دام و طیور شما را تولید می‌کند.
مقدار مصرف سه گرم به صورت دم کرده، اطبای قدیم قابض، ضد عفونی کننده، پایین آورنده قند خون، نیرو دهنده، درمان ترشحات زنانگی و خون ریزی‌ها و در استعمال خارجی در رفع بیماری‌های پوستی به کار می‌رفته است.
تیره انار Pulicaceae
انار .Punica Granatum L. var . sativa K . Maly
انار درختچه ای با برگ های کامل متناوب و شاداب، دارای خارهای بسیار و گل های درشت، به رنگ سرخ آتشی است. نهنج گل استکانی، سرخ رنگ و به ۴ تا ۸ کاسبرگ هم رنگ، ضخیم و چرمی ختم می‌شود. تعداد گل برگ ها با تعداد کاسه گل یکسان است. این گل برگ ها در درون غنچه گل چین خورده است. رنگ آن‌ها سرخ آتشین است. پرچم‌ها متعددند و در سطح داخلی لبه نهنج که روی تخمدان زیرین امتداد می‌یابد قرار می‌گیرند.
قسمت مورد استفاده میوه و پوست میوه، پوست ساقه و هسته انار است. مهمترین مولکول مؤثره دارویی تانن، مانیت، صمغ، پکتین خواص درمانی قابض، تسهیل کننده و مدر است.
استعمال داخلی پودر پوست، ریشه و ساقه انار به مقدار چهل گرم به صورت دم کرده استفاده شود موارد استعمال در پزشکی سنتی، میوه آن ملین و مدر است و در درمان لاغری، یرقان و در دستگاه تنفس و سرفه خارش پوست به کار می‌رفته و ریشه آن را جهت جلوگیری از حاملگی و به عنوان قاعده آور توصیه می‌شود.
تیره حنا Lythraceae
حنا Lawsonia inermis L.= L.spinosal.lia
درختچه‌هایی به ارتفاع 5 تا 7 متر است برگ ها متقابل، گل آذین به صورت خوشه‌ای، و گل‌ها سفید رنگ هستند. کاسه دارای لوله‌ای کوتاه، مدور، چهار پهلو، شامل چهار ليه تخم مرغی وسیع، با دندانه های فرعی و فاقد کرک است. گلبرگ‌ها 4 عدد، چین خورده، متصل به انتهای لوله کاسه‌اند. میوه کپسول کروی، دارای چهار خانه و محتوی دانه های متعدد و با جفتهایی کمی ضخیم و پیوسته به محورند.
اقدام مورد استفاده برگ، گل و دانه است مهمترین مولکول مؤثره دارویی تانن، رزین، مواد رنگی و مواد چربی، خواص درمانی این گیاه ضد التهاب، قبض، از بین برنده بو عرق بدن، تقویت موی سر و ضد قارچ‌های پوستی است.
مقدار مصرف چهار گرم به صورت دم کرده استفاده شود اطبای قدیم حنا را علاوه بر رنگ کردن موی سر و دست و پا در درمان دمل و جوش سوختگی‌ها درد مفاصل شکستگی استخوان ضد بیماری های قارچی توصیه کرده‌اند.
خون فام.Lythrum salicaria L
گیاهی علفی و پایا بوده و معمولا در کنار آب رویش دارد. دارای برگ‌هایی متناوب و یا چرخ‌های و گل هایی به رنگ سرخ ارغوانی، گلبرگ‌ها ۵ عدد و متصل به کاسه لوله‌ای، مجتمع در گل آذین های دراز انتهایی هستند. کاسه گل لوله ای و شامل خطوط طولی است و ۵ قطعه‌ای است. میوه کپسول شکوفا و برچه گشا و دارای دو کفه است. این گیاه در کنار جویبارها رویش دارد.
اقدام مورد استفاده سرشاخه های گل دار است. مهمترین مولکول مؤثره دارویی سالکارین، موسیلاژ، آهن و پکتین است. خواص درمانی جهت اسهال‌ها وخون ریزی های مختلف و قابض است.
مقدار مصرف این گیاه چهار گرم به صورت دم کرده است. اطبای قدیم به عنوان قابض مقوی عمومی بندآورنده خون در ادرار و اسهال های مختلف مورد توصیه قرار می‌گرفته است.
برای مطالعه مقالات بیشتر درباره گیاهان دارویی کلیک کنید.
